Matrikas

An Matrikas (Sanskrito: मातृका (saroan), IAST: mātṝkās, lit. "diosang mga ina") na pig'aapod man na Matar o Matri, sarong grupo nin mga inang diyosa na pirming linaladawan na magkaiba sa Hinduismo.^[1] Parating piglaladawan an Matrikas sa sarong grupo nin pito, an Saptamatrika(s) (Pitong Ina). Alagad, ini piglaladawan man bilang sarong grupo nin walo, an Ashtamatrika(s).

Sa Brihat Samhita, si Varahamihira nagsasabi na "An mga ina an dapat gibohon sa pagmidbid sa (laen-laen na mayor na Hindu) mga dios na katimbang kan saindang ngaran". Sinda asosyado sa mga dios na ini bilang saindang agom o sa saindang enerhiya (Shaktis).^[2] Si Brahmani nagbutwa hale ki Brahma, si Vaishnavi hale ki Vishnu, si Maheshvari hale sa Shiva, si Indrani hale ki Indra, Kaumari hale ki Skanda, si Varahi na hale ki Varaha asin Chamunda na hale ki Devi. Asin dugang pa iyo si Narasimhi hale ki Narasimha asin si Vinayaki na hale ki Ganesha.^[3]

Sa orihinal na paniniwala na sinda an personipikasyon kan pitong bitoon kan mga Pleiades, sinda nagin popular na marhay kan ika-pitong siglo asin sarong estandarteng tampok nin mga templo kan dinosaur poon kan ikasiyam na siglo padagos. Sa Habagatan na Indya, lakop an pagsamba sa Saptamatrika mantang an Ashtamatrika iginagalang sa Nepal, kabilang sa iba pang lugar.

An Matrikas minapamugtak nin pangenot na kahulogan sa dyosang sekta nin Hinduismo, Tantrismo.^[4] Sa Shaktismo, sinda sinasabing "nagtutulod sa dakulang Shakta Devi (mga diosa) sa saiyang pakikilaban sa mga demonyo." An ibang iskolar ibinibilang sindang mga diyosang Shaiva.^[5] Konektado man sinda sa pagsamba sa guerrerong dios na si Skanda. Sa kadaklan na enot na mga pagkasambit, an Matrikas konektado sa pangingidam, pagkamundag, mga helang asin proteksyon sa mga aki. An mga iyan ibinilang na dai naririsa asin an "pagpersonipikasyon nin mga peligro," nakokolgan an boot tanganing malikayan an mga helang na ini, na nagdara nin kadakol na aki bago sinda nakaabot sa pagkaadulto.^[2] Sinda nagkaigwa nin papel na paraprotehir sa huring mitolohiya, minsan siring an iba sa saindang amay na inauspicious asin layas na mga katangian nagpapadagos sa leyendang ini.^[6]

1. ↑ Monier-Williams, Monier (1872). Sanskrit-English Dictionary. Clarendon. p. 765. matrika 
2. ↑ ^{2.0 2.1} Jain & Handa 1995
3. ↑ Leeming, David; Fee, Christopher (2016). The Goddess: Myths of the Great Mother. Reaktion Books. p. part 33. ISBN 9781780235387. 
4. ↑ Wangu 2003
5. ↑ Wangu 2003
6. ↑ Kinsley 1998, p. 151.